नमस्कार,आज आपण या लेखामध्ये Shrishail Mallikarjun Temple मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगा विषयी मराठीत माहिती पाहणार आहोत. Mallikarjun Mahiti Marathi 12 ज्योतिर्लिंगांपैकी एक मल्लिकार्जुन मंदिर, श्रिशैलम. मलिकार्जुन मंदिर हे भारतातील आंध्र प्रदेश राज्यात आहे. हे मंदिर कृष्णा नदीच्या काठावर स्थित आहे. हे मंदिर खूप प्रसिद्ध आहे. आंध्र प्रदेश राज्यातील हे निसर्गरम्य मंदिर दक्षिणेचे कैलाश म्हणून जगप्रसिद्ध आहे. भगवान शिवाच्या तीर्थक्षेत्रापैकी एक आहे. या मंदिराची मुख्य देवता मलिका म्हणजे माता पार्वती व अर्जुन म्हणजे शिव हे आहेत.
या ठिकाणी Shrishail Mallikarjun Temple भगवान शंकराचे 12 ज्योतिर्लिंगापैकी एक अवतार आहे. हिंदू धर्म संस्कृतीसाठी हे मंदिर अत्यंत पवित्र व महत्त्वाचे मानले जाते. श्रीशैलम मलिकार्जुन मंदिराचे दर्शन घेण्यासाठी भाविक खूप लांबून लाखोच्या संख्येने येतात.श्रीशैलम मलिकार्जुन मंदिराच्या इतिहासाशी निगडीत सातवाहन राजवटीतील शिलालेख हा पुरावा आहे. मलिकार्जुन हे मंदिर दुसऱ्या शतकापासून अस्तित्वात आहे. मल्लिकार्जुन मंदिर हे 18 महाशक्ती पीठापैकी एक आहे.Mallikarjunहे भारतातील १२ पवित्र ज्योतिर्लिंगांपैकी एक Shrishail Mallikarjun Temple आहे. त्याची खास गोष्ट म्हणजे हे एकमेव ज्योतिर्लिंग आहे, जिथे एकाच मंदिरात शिव आणि पार्वतीची पूजा केली जाते.

हे मंदिर आंध्र प्रदेशातील कुरनूल जिल्ह्यात श्री शैलम टेकडीवर नल्ला मल्लाच्या जंगलात वसलेले आहे. श्री शैलम पर्वताला दक्षिणेचा कैलास असेही म्हणतात. कृष्णा नदीच्या उजव्या बाजूला श्रीशैलम पर्वतावर हे मंदिर स्थित आहे. हे स्थान पवित्र असून याचा उल्लेख शिवपूर्णात देखील आलेला आहे. 18 महाशक्ती पिठांपैकी एक हे मंदिर आहे.
छत्रपती शिवाजी महाराजांनी 1674 मध्ये या मंदिराची पुनर्बांधणी केली जीर्णोद्धार केला व आणि दक्षिण गोपुराची स्थापना केली.काही विश्वासू सरदारांना तेथे सेवेसाठी ठेवून मंदिराला त्याचे गतवैभव प्राप्त करून दिले.2800 फूट उंचीच्या पर्वतावर हे मंदिर आहे.
मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगावर कसे जायचे.
कुठे राहायचे? मंदिराभोवती फिरण्याची ठिकाणे?
मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाला कसे पोहोचायचे?
येथे पोहोचण्यासाठी तुमच्याकडे तीन पर्याय आहेत:
1. विमानाने
जर तुम्हाला विमानाने, जायचे असेल तर हैदराबादच्या राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर यावे लागेल. येथून Shrishail Mallikarjun Temple अंतर सुमारे 195 किमी आहे. विमानतळाच्या बाहेर मंदिरात जाण्यासाठी टॅक्सी बसेस उपलब्ध आहेत.
2. रेल्वे
जर तुम्हाला रेल्वेने यायचे असेल तर तुमच्याकडे तीन पर्याय आहेत:
मरकापूर रोड रेल्वे स्टेशन (८५ किमी)
कर्नूल सिटी रेल्वे स्टेशन (180 किमी)
सिकंदराबाद जंक्शन (211 किमी)
मरकापूर रोड हे जवळचे स्टेशन आहे, परंतु प्रत्येक शहरातून थेट गाड्या उपलब्ध नाहीत. स्टेशनवरून बस किंवा टॅक्सी घेऊन तुम्ही मल्लिकार्जुनला जाऊ शकता.
3. रस्त्याने
तुम्ही तुमच्या खाजगी वाहनाने येत असाल तर रस्ते खूप चांगले आहेत. परंतु हे लक्षात ठेवा की श्रीशैलम व्याघ्र प्रकल्पात सकाळी 6 ते संध्याकाळी 6 पर्यंतच प्रवेश दिला जातो.
श्रीशैलममध्ये कुठे राहायचे?
श्रीशैलममध्ये भक्त निवास आणि खाजगी हॉटेल दोन्हीची उत्तम व्यवस्था आहे.
नॉन-एसी रूम्स: ₹400-₹800
एसी रूम्स: ₹800-₹1500
जर तुम्हाला गंगा सदन किंवा टेंपल ट्रस्टच्या गौरी सदनमध्ये राहायचे असेल तर तुम्ही ते ऑनलाइन बुक करू शकता.येथे खोल्या फक्त कुटुंबांना दिल्या जातात.
मंदिरात जाण्याचे नियम
मल्लिकार्जुन मंदिरात मोबाईल आणि बॅग नेण्यास मनाई आहे. गेटसमोर लॉकर रूम आहे. तिथे तुम्ही सुरक्षित ठेवू शकता.
या ठिकाणी ऑनलाइन दर्शन घेतले असता. लवकर दर्शन होते. व लाईनीने दर्शन घेतले असता दोन ते तीन तास लागतात.खूप लवकर दर्शन घेण्यासाठी तिकीट ₹100 रुपये घेतात.
अगदी जवळून दर्शन घेण्यासाठी तिकीट ५०० रुपये घेतात. सामान्य दिवसांमध्ये, विनामूल्य लाइनशी कनेक्ट होण्यासाठी 1-2 तास लागू शकतात.

मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाची पौराणिक कथा
Shrishail Mallikarjun Temple मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाशी कथा आहे. एकदा भगवान शंकराचा मुलगा गणेश आणि कार्तिकेय यांच्यात लग्नाबाबत वाद झाला. भगवान शिव म्हणाले की, तिन्ही लोकांची प्रदक्षिणा केल्यानंतर जो प्रथम येईल त्याचे लग्न अगोदर होईल. गणेशजींनी आपल्या बुद्धिमत्तेचा वापर केला आणि ते जिंकले. पण आपले लग्न अगोदर होणार नाही हे जाणून कार्तिकेयला दुःख झाले. ते रागाने डोंगरावर गेले. आई पार्वतीने त्याचा शोध घेतला, पण तो सापडला नाही. त्यांचे दु:ख पाहून भगवान शिव आणि माता पार्वती ज्योतिर्लिंगाच्या रूपात प्रकट झाले.या ज्योतिर्लिंगाला मल्लिकार्जुन म्हणत. म्हणून या मंदिरात भगवान शिव आणि माता पार्वती एकत्रित पूजा केली जाते.मल्लिका हे माता पार्वतीचे नाव आहे व
अर्जुन हे भगवान शिवाचे नाव आहे.
मंदिर परिसर खूप मोठा आहे आणि सर्वत्र गोपुरम आहेत. मंदिराच्या आत भगवान शिव आणि पार्वती व्यतिरिक्त इतर अनेक देवी-देवतांची मंदिरे आहेत.येथे असलेले ब्रह्मरंभ शक्तीपीठही खूप प्रसिद्ध आहे. ही तीच जागा आहे जिथे माता सतीचा वरचा ओठ पडला होता.
मंदिराभोवती फिरण्याची ठिकाणे
मल्लिकार्जुन मंदिराच्या आजूबाजूला भेट देण्यासारखी अनेक ठिकाणे आहेत:
पाताळ गंगा
मंदिरापासून ते 1 किमी अंतरावर आहे. येथे जाण्यासाठी ५०० पायऱ्या उतराव्या लागतात. आपण दोरीचा मार्ग देखील वापरू शकता.
साक्षी गणपती मंदिर
येथे दर्शन घेतल्यावरच मल्लिकार्जुनाचे दर्शन पूर्ण मानले जाते या श्रद्धेसाठी हे मंदिर प्रसिद्ध आहे.
हटकेश्वर मंदिर
हे भगवान शिवाचे मंदिर आहे, जेथे शिवलिंगामध्ये रोग दूर करण्याची शक्ती असल्याचे मानले जाते.
पलाधरा पंचधारा
हे एक सुंदर नैसर्गिक ठिकाण आहे, जिथे भगवान शिवाचा प्रवाह वाहतो.
शिखरेश्वर मंदिर
हे श्रीशैलमचे सर्वोच्च स्थान आहे.
खाण्यापिण्याची व्यवस्था
श्रीशैलम बस स्टँडजवळ अनेक छोटी रेस्टॉरंट्स आणि फूड स्टॉल्स आहेत. येथे तुम्ही ₹100 मध्ये चांगले जेवण खाऊ शकता.

श्रीशैलमला भेट देण्याची उत्तम वेळ
Shrishail Mallikarjun Temple श्रीशैलमला भेट देण्यासाठी नोव्हेंबर ते मार्च हा सर्वोत्तम काळ आहे. यावेळी हवामान चांगले आहे. श्रीशैलम येथे स्थित मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंग हे भारतातील १२ पवित्र ज्योतिर्लिंगांमध्ये दुसरे स्थान आहे. हे ठिकाण केवळ धार्मिक दृष्ट्या महत्त्वाचं नाही तर इथलं निसर्गसौंदर्य आणि प्रसन्न वातावरणही प्रत्येक भाविकाला आकर्षित करत
मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाचे महत्त्व
मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाचे पौराणिक महत्त्व भगवान शिव आणि माता पार्वती यांच्याशी संबंधित आहे. असे मानले जाते की हे स्थान भगवान कार्तिकेय आणि गणेशाच्या पवित्र कथेशी संबंधित आहे. त्यामुळेच या ठिकाणाला भाविकांसाठी महत्त्व आहे. तसेच,Shrishail Mallikarjun Temple हे 51 शक्तीपीठांपैकी एक आहे, जिथे माता ब्रह्मारामाचे मंदिर देखील आहे.
हैदराबादचे राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळ हे श्रीशैलमचे सर्वात जवळचे विमानतळ आहे. येथून श्रीशैलमचे अंतर सुमारे 230 किलोमीटर आहे. हैदराबाद किंवा मरकापूरहून श्रीशैलमपर्यंत बस, टॅक्सी किंवा खाजगी वाहने सहज उपलब्ध आहेत. रस्त्याने प्रवास करताना निसर्गाचे सुंदर नजारेही पाहायला मिळतात.
तुम्हाला हेही वाचायला आवडेल – Kuravpur Information in Marathi कुरवपूर संपूर्ण माहिती मराठीत

श्रीशैलममधील प्रमुख पर्यटन स्थळे
पाताळ गंगा ठिकाणी कृष्णा नदी वाहते.
येथे तुम्ही रोपवेने किंवा खाली पायऱ्यांनी पोहोचू शकता. रोपवे तिकीट ₹80 आणि ₹60 आहेत. येथे स्नान करून आध्यात्मिक शांती अनुभवायला मिळते.
अक्का महादेवी गुहा:
बोटीतून इथे जाता येते. हे एक सुंदर ठिकाण आहे जे तुम्हाला मंत्रमुग्ध करेल. हे श्रीशैलममधील सर्वात उंच ठिकाण आहे, जिथून तुम्ही मल्लिकार्जुन मंदिराचे चारही गोपुरम पाहू शकता
छत्रपती शिवाजी महाराजांनी स्थापन केलेले हे मंदिर इतिहास आणि स्थापत्यकलेचा अद्भुत संगम आहे. भोग प्रसाद आणि स्थानिक जेवण
अन्नपूर्णा मातेचे भांडार मंदिर परिसरात आहे, जिथे तुम्हाला मोफत प्रसाद मिळतो. इथले जेवण चविष्ट आणि शुद्ध आहे.
तुम्हाला जर गर्दी टाळायची असल्यास तुम्ही ऑनलाइन तिकीट बुक करू शकतात. मार्च आणि उन्हाळ्यात छत्री आणि पाण्याची बाटली सोबत ठेवायला विसरू नका.
मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाला भेट दिल्यानंतर या ठिकाणी असणाऱ्या प्रमुख स्थानांनाभेट द्या.
मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाचे दर्शन घेतल्यानंतर जी अनुभूती येते ती शब्दात व्यक्त करणे कठीण आहे. श्रीशैलमचे नैसर्गिक सौंदर्य आणि आध्यात्मिक वातावरण यामुळे मन प्रसन्न होते.
श्रीशैल्यम् मल्लिकार्जुन विकिपीडिया माहिती – Open
जर तुम्हाला आध्यात्मिक शांती हवी असेल आणि तुम्हाला भगवान शिवाचे दर्शन घ्यायचे असेल तर मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाला अवश्य भेट द्या. मलिकार्जुन यांचे मंदिरा मागचा इतिहास काय आहे. या मंदिराला हे नाव कसे पडले. ही सर्व माहिती आपण पाहिली आहे.

मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाबद्दल वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
1. Shrishail Mallikarjun Temple मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंग कोठे आहे?
उत्तर: मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंग आंध्र प्रदेश राज्यातील श्रीशैलम पर्वतावर, कुरनूल जिल्ह्यात स्थित आहे.
2. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाचे धार्मिक महत्त्व काय आहे?
उत्तर: हे भगवान शिवाचे १२ ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे आणि १८ महाशक्तीपीठांपैकी एक मानले जाते. येथे भगवान शिव आणि माता पार्वती एकत्र पूजा केली जाते.
3. Shrishail Mallikarjun Temple श्रीशैलमला “दक्षिणेचे कैलास” का म्हणतात?
उत्तर: श्रीशैलम पर्वत हा पवित्र आणि निसर्गरम्य स्थळ आहे, जिथे भगवान शिव आणि पार्वती निवास करतात असे मानले जाते, म्हणून याला “दक्षिणेचे कैलास” असे म्हणतात.
4. येथे पोहोचण्यासाठी कोणते पर्याय उपलब्ध आहेत?
उत्तर:
- विमानाने: हैदराबादच्या राजीव गांधी आंतरराष्ट्रीय विमानतळावर उतरून बस किंवा टॅक्सीने श्रीशैलमपर्यंत जाता येते.
- रेल्वेने: मरकापूर रोड (८५ किमी), कर्नूल सिटी (१८० किमी) आणि सिकंदराबाद (२११ किमी) हे जवळचे रेल्वे स्थानके आहेत.
- रस्त्याने: बस, खासगी टॅक्सी किंवा स्वतःच्या वाहनाने श्रीशैलमपर्यंत जाता येते.
5. मंदिरात जाण्यासाठी कोणते नियम आहेत?
उत्तर:
- मोबाईल आणि बॅग नेण्यास मनाई आहे.
- विशेष दर्शनासाठी ऑनलाईन तिकीट बुक करता येते.
- मोफत दर्शनासाठी १-२ तास लागतात, तर ₹१०० आणि ₹५०० चे विशेष दर्शन तिकीट घेऊन लवकर दर्शन घेता येते.
6. श्रीशैलममध्ये राहण्यासाठी काय सुविधा उपलब्ध आहेत?
उत्तर: मंदिर ट्रस्टचे भक्त निवास आणि खाजगी हॉटेल्स उपलब्ध आहेत.
- नॉन-एसी खोल्या: ₹४००-₹८००
- एसी खोल्या: ₹८००-₹१५००
7. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाची पौराणिक कथा काय आहे?
उत्तर: भगवान गणेश आणि कार्तिकेय यांच्यात विवाहाच्या वादानंतर कार्तिकेय रागाने पर्वतावर निघून गेले. त्यांना शांत करण्यासाठी भगवान शिव आणि पार्वती येथे ज्योतिर्लिंगाच्या रूपात प्रकट झाले.
8. श्रीशैलममध्ये आणखी कोणती प्रमुख स्थळे पाहता येतात?
उत्तर:
- पाताळ गंगा: कृष्णा नदीत स्नान करण्याचे ठिकाण.
- साक्षी गणपती मंदिर: ज्याठिकाणी दर्शन घेतल्याशिवाय यात्रेचे पूर्णत्व होत नाही.
- हटकेश्वर मंदिर: रोगमुक्तीचे स्थान मानले जाते.
- पलाधरा पंचधारा: भगवान शिवाच्या प्रवाहासारखा धबधबा.
- शिखरेश्वर मंदिर: श्रीशैलममधील सर्वोच्च स्थान.
9. श्रीशैलमला भेट देण्यासाठी सर्वोत्तम काळ कोणता आहे?
उत्तर: नोव्हेंबर ते मार्च हा उत्तम काळ आहे, कारण हवामान थंड आणि आल्हाददायक असते.
10. श्रीशैलममधील खाण्याची काय सोय आहे?
उत्तर:
- मंदिराजवळ अनेक छोटे रेस्टॉरंट्स आणि फूड स्टॉल्स आहेत.
- अन्नपूर्णा भंडार: येथे मोफत प्रसाद दिला जातो.
11. श्रीशैलममध्ये रोपवे आणि बोट सफारीची सोय आहे का?
उत्तर:
- रोपवे: पाताळ गंगेपर्यंत पोहोचण्यासाठी ₹६०-₹८० तिकीट.
- बोट सफारी: अक्का महादेवी गुहेपर्यंत जाण्यासाठी उपलब्ध.
12. श्रीशैलममध्ये गर्दी टाळायची असल्यास काय करावे?
उत्तर: ऑनलाईन तिकीट बुक करावे आणि सकाळच्या वेळी लवकर मंदिरात पोहोचावे.
13. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाच्या दर्शनाचा वेळ काय आहे?
उत्तर: मंदिर सकाळी ४:३० ते रात्री १०:०० पर्यंत खुले असते.
14. श्रीशैलमच्या दर्शनाने काय लाभ मिळतात?
उत्तर: येथे दर्शन घेतल्याने मोक्षप्राप्ती होते आणि सर्व मनोकामना पूर्ण होतात असे मानले जाते.
15. श्रीशैलमला भेट देण्याआधी कोणती खबरदारी घ्यावी?
उत्तर:
- उन्हाळ्यात छत्री आणि पाणी बरोबर ठेवावे.
- रोपवे आणि बोट सफारीसाठी तिकीट आधीच काढावे.
- मंदिराच्या नियमांचे पालन करावे.
16. श्रीशैलमच्या स्थापत्यशास्त्राची वैशिष्ट्ये कोणती आहेत?
उत्तर: मंदिरात भव्य गोपुरम, कोरीव शिल्पकला आणि प्राचीन स्थापत्यशैली आढळते.
17. छत्रपती शिवाजी महाराज आणि श्रीशैलमचा काय संबंध आहे?
उत्तर: छत्रपती शिवाजी महाराजांनी मंदिराच्या जीर्णोद्धारासाठी मोठी देणगी दिली होती आणि मंदिराच्या संरक्षणासाठी किल्ले बांधले होते.
18. श्रीशैलमच्या आसपास कोणते ऐतिहासिक स्थळे आहेत?
उत्तर:
- श्रीशैलम व्याघ्र प्रकल्प: वन्यजीव प्रेमींना आकर्षित करणारे ठिकाण.
- प्राचीन शिलालेख: सातवाहन काळातील दगडी लेख आढळतात.
19. श्रीशैलममध्ये कोणत्या उत्सवांना विशेष महत्त्व आहे?
उत्तर:
- महाशिवरात्री
- श्रावण सोमवार
- कार्तिक पौर्णिमा
20. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाची विशेषता काय आहे?
उत्तर: हे एकमेव ज्योतिर्लिंग आहे जिथे शिव आणि पार्वती एकत्र पूजले जातात.

21. श्रीशैलमला कसे जायचे
हवाई मार्गाने – सर्वात जवळचे विमानतळ हैदराबाद दोनशे पन्नास किलोमीटर
रेल्वे मार्गाने – सर्वात जवळचे मोठे रेल्वे स्टेशन मार्कापूरम नव्वद किलोमीटर
रस्त्याने – हैदराबादवरून एस आर टी सी बस सेवा उपलब्ध भाडे चारशे ते चारशे पन्नास रुपये वेळ पाच ते सहा तास
22. श्रीशैलममध्ये राहण्याची सोय कशी आहे
सरकारी धर्मशाळा
गंगा सदन व मल्लिकार्जुन सदन नॉन एसी खोली दोनशे पन्नास ते सातशे रुपये
एसी खोली एक हजार ते बाराशे रुपये
आंध्र प्रदेश टुरिझमची हरिता हॉटेल आठशे रुपये ऑनलाइन बुकिंग उपलब्ध
डॉरमेटरी सामूहिक निवास व्यवस्था दोनशे रुपये प्रति बेड
महत्वाची सूचना ऑनलाईन बुकिंग आधीच करणे चांगले कारण गर्दीच्या वेळी ऑफलाइन रूम मिळत नाही
23. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगाचे विशेषत्व काय आहे
हे एकमेव ज्योतिर्लिंग आहे जिथे भगवान शिव आणि देवी पार्वती यांचे दररोज विवाह होतात
हे बारा ज्योतिर्लिंगांपैकी एक आहे आणि शक्तिपीठ देखील आहे
इथे दर्शन केल्यास काशीच्या समान पुण्य फळ मिळते स्कंद पुराणानुसार
24. दर्शनासाठी कोणते पर्याय उपलब्ध आहेत
मोफत दर्शन अंदाजे एक ते दीड तास लागतो
श्रीमंत दर्शन दीडशे रुपये लवकर दर्शन
अति लवकर दर्शन तीनशे रुपये फक्त पंधरा ते वीस मिनिटांत दर्शन
25. मंदिरात मोबाईल आणि कॅमेरा नेता येतो का
नाही मंदिराच्या आत मोबाईल आणि कॅमेरा नेण्यास मनाई आहे
पाच रुपये मध्ये लॉकर सुविधा उपलब्ध आहे
26. श्रीशैलममध्ये कोणकोणती स्थाने पाहता येतात
श्रीशैलम धरण भारतातील दुसऱ्या क्रमांकाचे मोठे जलविद्युत धरण
साक्षी गणपती मंदिर भगवान गणपती इथे साक्षी ठेवतात की तुम्ही श्रीशैलमला आला आहात
पाताळ गंगा कृष्णा नदी आठशे बावन्न पायऱ्या उतरून किंवा रोपवेने जाता येते
पाळधारा पंचधारा इथे आदि शंकराचार्यांनी तप केले होते
श्रीशेखरम हातकेश्वर मंदिर आणि इतर पवित्र स्थळे
27. कोणत्या महिन्यात दर्शनाला जाणे चांगले
कार्तिक महिना ऑक्टोबर नोव्हेंबर या वेळी अमला दीप ज्योती उत्सव होतो आणि लाखो भाविक जमतात
28. महत्त्वाच्या गोष्टी यात्रा करताना लक्षात ठेवा
संध्याकाळी सहा वाजल्यानंतर श्रीशैलममध्ये प्रवेश करता येत नाही
गर्दी असल्यास दर्शनाला एक ते दोन तास लागू शकतात
रस्ते जंगलातून जात असल्याने प्रवास काळजीपूर्वक करा
29. मल्लिकार्जुन ज्योतिर्लिंगला जाण्याचे फायदे
भगवान शिव व देवी पार्वती यांच्या विशेष कृपेस पात्र होता येते
या ठिकाणी जाण्याने अश्वमेध यज्ञाच्या समकक्ष पुण्य प्राप्त होते
अविवाहित व्यक्तींचे विवाह लवकर जुळण्याची मान्यता आहे
ओम नमः शिवाय
धन्यवाद!
1 thought on “Shrishail Mallikarjun Temple | दुसरे ज्योतिर्लिंग-मल्लिकार्जुन श्रीशैलम बद्दल संपूर्ण माहिती”